កាលពី ៥ ឆ្នាំមុន ខ្ញុំបានទទួលអាហាររូបករណ៍ ទៅសិក្សាផ្លាស់ប្តូរបទពិសោធន៍ វិជ្ជាជីវៈការងារ និង រៀនសូត្រភាពជាអ្នកដឹកនាំនៅសហរដ្ឋអាមេរិក។
ឬហៅជាភាសាខ្មែរថា កម្មវិធីជំនួបប្រកបវិជ្ចាជីវះ របស់អ្នកដឹកនាំវ័យក្មេងនៅក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍។
កម្មវិធីនេះផ្តល់ឱកាសដល់យុវជនដ៏មានសក្តានុពល មកពីក្នុងតំបន់ អាស៊ាន ដែលមកពីស្ថានប័ន អង្គការ ស្ថានប័នក្រុមហ៊ុនឯកជន ឬ បុគ្គលិករដ្ឋាភិបាល មកសិក្សាស្វែងយល់ ពង្រឹង និង ពង្រីកទំនាក់ទំនង ជម្រុញអោយមានការយល់ដឹងពីគ្នាទៅវិញទៅមក រវាងអាស៊ាន និង សហរដ្ឋអាមេរិក ជាប្រយោជន៍ដើម្បីអោយអ្នកដឹកនាំជំនាន់ក្រោយរៀនចេះពីការសហការគ្នាជាដៃគូ ចេះធ្វើការងារជាក្រុម ឲ្យទទួលបានផលផ្លែជានិរន្ត៍។
ខណៈពេលដែលខ្ញុំនៅទីនោះ ខ្ញុំបានជួបជាមួយ ថ្នាក់ដឹកនាំជាន់ខ្ពស់របស់មន្រ្តីទូតអាមេរិក និង យុវជនខ្លាំងៗជាច្រើនទៀតមកពីបណ្តាប្រទេសផ្សេងៗក្នុងពិភពលោក។ ពួកយើងបានរៀនសូត្រពីគ្នា ហើយជាពិសេសជាងនេះទៀតនោះ យើងបានបង្កើតទំនាក់ទំនង និង បន្តសហការផ្តួចផ្តើមគម្រោងអភិវឌ្ឍ ក្នុងសហគមន៍ ប្រកបដោយភាពច្នៃប្រឌិតផ្សេងៗ។
នៅទីនោះខ្ញុំបានស្វែងយល់ថា នៅទឹកដីនេះ គឺស្វាគមន៍មនុស្សគ្រប់ជាតិសាសន៍ ដែលចង់មករស់នៅចង់ចាប់ក្តីស្រម៉ៃរបស់ពួកគេ ប្រើគំនិតឧត្តមប្រាជ្ញារបស់គេដើម្បីនាំអ្វីមួយពិសេសមកជាប្រយោជន៍ពិភពលោក។ មនុស្សហាក់ដូចជាមានសិទ្ឋិសេរីភាពក្នុងការសិក្សាស្រាវជ្រាវ តាមបំណងប្រាថ្នារបស់ផងគេ។
អ្វីមួយដែលធ្វើអោយខ្ញុំភ្ញាក់ផ្អើល គឺថា ខ្ញុំបានអង្កេតឃើញថាទីនេះជាកន្លែងចាប់ផ្តើមនៃផលិតផលពិភពលោក ឧ. ក្រុមហ៊ុនពិភពលោក ស្ថាបត្យកម្មពិភពលោក បច្ចេកវិទ្យាពិភពលោក ……. ប្រហែលខ្ញុំមិនចាំបាច់លំអិតថាវាជាស្អីនោះទេ ព្រោះបងប្អូនកំពុងតែអានសំណេរនេះ នៅលើ ប្រព័ន្ធមួយដែលជារបស់ក្រុមហ៊ុន មេត្តា(Meta) ឬ Facebook។
ខ្ញុំធ្លាប់ឈនៅក្បែបណ្ណាល័យសាកលវិទ្យាល័យមួយ ហើយគេប្រាប់ខ្ញុំថា ដើម្បីអាចចូលទៅប្រើប្រាស់ធនធានក្នុងបណ្ណាល័យនេះបាន ខ្ញុំត្រូវតែមាននិន្ទេស A ឬ B (កម្រិតសិក្សាខ្ពស់)។ ខ្ញុំឆ្ងល់ថាម្តេចបានជារើសអើងដូចច្នេះ។ ខ្ញុំក៏បន្តដើរទៅមុខទៀត។ ពេលនោះ ឪពុកមើលថែខ្ញុំ(ជនជាតិអាមេរិចកាំង) គាត់ប្រាប់ខ្ញុំថា វឌ្ឍនៈ អ្នកកំពុងឈរនៅក្បែរកន្លែងមួយដែល ពួកអ្នកចេះដឹង បញ្ញាវន្ត និង អ្នកស្រាវជ្រាវ ហាក់ដូចជាមានការសោកស្តាយដែលពួកគេបានផលិតវាឡើង។ នោះគឺ ការបំបែកគីមីសាស្រ្តអាតូមប្រើប្រាស់ក្នុង គ្រាប់បែកបរិវាណូ ដែលប្រើសម្រាប់បញ្ចប់សង្រ្គាមលោកលើកទី ២។
ពេលខ្ញុំព្យាយាមស្វែងយល់ថាតើ មនុស្សនៅទីនេះគេ គិតតែពីរឿងអាក្រក់ៗ សាហាវៗ មែនដែរ ឬ ទេ បានជានាំគ្នាផលិតអ្វីដែលសាហាវ អាក្រក់។ ក្រោយមកទើបខ្ញុំយល់ឃើញថា មានមនុស្សពូកែៗជាច្រើនដែលពួកលោកមិនត្រូវបានស្វាគមន៍ក្នុងប្រទេសខ្លួន ដោយហេតុផលនយោបាយ។ ម្លោះហើយទើបពួកគេ ពុះពារមកដល់ទឹកដីនេះ ដើម្បីបន្តក្តីស្រម៉ៃ ប្រើប្រាស់សិទ្ធិសេរីភាពខួរក្បាល កម្លាំងចំណេះប្រាជ្ញារបស់ពួកគេដើម្បីបញ្ចេញអ្វីមួយដែលពិភពលោកមិនដែរមាន។
សូមជឿខ្ញូំចុះថា មនុស្សឆ្អែតហើយទើបគេច្រៀង មិនមែន ច្រៀងហើយបានគេឆ្អែតនោះទេ។ ក្នុងន័យនេះគឺមានន័យថា មនុស្សត្រូវបំពេញតម្រូវការក្រពះគេសិន ឆ្អែតសិន ទើបគេមានកម្លាំងចំណេះប្រាជ្ញា ខិតខំបង្ហាញសមត្ថភាពដ៏អស្ចារ្យ មកកាន់ពិភពលោកបាន។
បណ្តាប្រទេសក្រីក្រ ឬ យើងហៅថាប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍ (ភាសាពិរោះ) មនុស្សហាក់ដូចជាខ្វាយខ្វល់ខ្លាំងរឿង មិនបានឆ្អែត មិនទាន់ឆ្អែត និង មិនដែលឆ្អែត ។ ជាសរុបរួមមក មនុស្សគិតខ្លាំងជាងគេ គឺបញ្ហាក្រពះ។ ម្លោះហើយ បានជាកម្លាំងចំណេះប្រាជ្ញាត្រូវបាន រាំងស្ទះ បូករួមនិង កត្តានយោបាយរិតត្បិតថែមទៀត។ នេះហើយជាកត្តាដែលនាំអោយសង្គមមានការពិបាកក្នុងការបោះជំហានទៅរកភាពរីកចម្រើន។